Het eerste papiergeld

Het eerste papiergeld ontstond omdat kooplui met veel gouden en zilveren munten een hoog risico liepen. Zij hadden immers veel waardevolle munten op zak en waren daardoor vaak doelwit van roofovervallen. Ook wanneer er grote betalingen moesten worden gedaan, zouden grote zakken met goud en zilver van de betaler naar de ontvanger worden vervoerd. De risico’s op een overval tijdens zo’n goudtransport waren groot.
Kooplui gaven hun goud ter bewaring bij een bank en kregen daarvoor in ruil een papieren eigendomsbewijs, waarop stond aangegeven op hoeveel gram goud de houder recht had en waar dit goud was opgeslagen. Het goud kon alleen door de houder worden opgehaald tegen vertoon van het papieren bewijs. Deze bewijzen stonden op naam geregistreerd, waardoor een overvaller er geen voordeel van zou hebben.
De rol van papiergeld groeide snel, doordat dit betaalmiddel ook bruikbaar was voor internationale transacties. Banken wisselden onderling goud uit of openden filialen in verschillende steden, wat het gebruik van papiergeld vergemakkelijkte. Dit betaalmiddel werd daardoor steeds populairder, omdat het de nadelen van grote hoeveelheden goud niet met zich meebracht.

De introductie van papiergeld in Europa

Papiergeld werd aan het eind van de 16e eeuw geïntroduceerd in Europa. In eerste instantie vervulde papiergeld een functie als betalingsbelofte. De bank beloofde de houder van het bankbiljet dat dit biljet bij inlevering kon worden omgezet in muntgeld, met dezelfde waarde als op het biljet vermeld stond.

De voordelen van papiergeld ten opzichte van muntgeld

Papiergeld bracht grote voordelen met zich mee ten opzichte van muntgeld:
Veiligheid: Papieren biljetten verminderden het risico op diefstal, omdat ze niet dezelfde aantrekkingskracht hadden als munten van edelmetaal.
Gemak: Bankbiljetten zijn veel lichter en zijn dus eenvoudiger te vervoeren dan zakken vol munten. Dat is handig bij transacties waarbij veel geld gemoeid is.
Betrouwbaarheid: Banken garandeerden de waarde van papiergeld door het biljet te koppelen aan de goudreserves, wat vertrouwen wekte bij gebruikers.
 

Hoe banken de waarde van papiergeld waarborgden

Banken waarborgden de waarde van papiergeld door ervoor te zorgen dat elk uitgegeven bankbiljet een equivalent bedrag aan goud vertegenwoordigde. Zo worden bankbiljetten aan de waarde van goud gekoppeld. Klanten konden hun biljetten vroeger inwisselen voor goud, wat het vertrouwen in papiergeld versterkte. Banken speelden zo een belangrijke rol in het behoud van de waarde van papiergeld, wat cruciaal was voor de acceptatie ervan.

De verspreiding van papiergeld wereldwijd

Met de groei van internationale handel en het openen van banken in verschillende regio’s, verspreidde het gebruik van papiergeld zich vanuit China, waar het werd uitgevonden, wereldwijd. De handel tussen Azië en Europa vergemakkelijkte dit proces. 
Papiergeld werd al snel een praktisch betaalmiddel dat op grote schaal werd geaccepteerd en dat de traditionele handelsvormen met edelmetalen verving. Papiergeld legde de basis voor de moderne financiële systemen zoals we die nu kennen, waarin vertrouwen in het financiële systeem een essentiële rol speelt.
Ontdek meer over de geschiedenis van geld en goud in ons kenniscentrum, en leer waarom goud nog altijd een belangrijke rol speelt in de economie. Neem contact met ons op voor meer informatie en advies.