Geschiedenis van Platina

Platina gaat ver terug de tijd in. Door de oorspronkelijke bewoners van Amerika werd platina al een lange tijd gebruikt, voordat de eerste melding ervan wordt gemaakt in de geschriften van de Italiaan Julius Caesar Scaliger omstreeks 1500. In tegenstelling tot goud en zilver wordt platina maar sinds een relatief korte tijd ontgonnen en is het van alle edelmetalen het schaarst.

De eigenschappen van platina

Platina is een buigzaam en kneedbaar metaal met een grijs-witte glans en dat goed bestand is tegen corrosie door cyaniden, halogenen, zoutzuur en niet aan de lucht oxideert. Omdat het metaal onschadelijk is voor mensen en niet snel dof wordt is het zeer geschikt om juwelen van te vervaardigen. Verder is platina goed bestand tegen hoge temperaturen en is het chemisch stabiel. Platina wordt om deze redenen veel toegepast in industriële processen.
De Spanjaarden gaven het metaal de naam platino, wat betekent: zilvertje. Ze troffen het in Colombia aan tussen het gedolven zilver en beschouwden het als een ongewenste verontreiniging. Platina wordt vaak aangetroffen in combinatie met andere metalen. De Britse chemicus William Hyde Wollaston was de eerste die het metaal wist te zuiveren en wist jarenlang veel geld te verdienen aan de productie en verkoop van platina.

Waar komt platina voor

Platina is erg zeldzaam, het wordt maar op enkele plekken ter wereld gedolven. Naast dat platina erg zeldzaam is, is het ook een erg kostbaar proces. Om één troy ounce (31,1 gram) platina te delven moet maar liefst tien ton erts uit de bodem gedolven worden, een proces dat zo’n 8 weken in beslag neemt.

Hoe wordt platina gedolven

Er wordt vaak gesproken over de term platinagroep (PGM). Het gaat hierbij om ruthenium, rhodium, palladium, osmium, iridium en platina. Dit komt omdat ze in het periodiek systeem geclusterd zijn en tijdens het delven vaak samen gevonden worden.
Platina wordt slechts op enkele plekken in de wereld gedolven. Platina komt meestal voor in combinatie met andere metalen uit de platinagroep. Platina wordt bereid door het erts of het mineraal op te lossen in koningswater. Daarbij ontstaan residuen die eerst verwijderd worden.

Productie van platina

In de afbeelding is de wereldwijde platina mijnproductie te zien van 2010 tot en met 2022. Jaarlijks wordt er ongeveer 190 ton platina gedolven. Ter vergelijking: in 2022 werd er 3,100 ton goud geproduceerd.
 

Als we verder inzoomen op waar het platina vandaan komt, blijkt uit de onderstaande tabel dat bijna 75% van de wereldwijde mijnproductie van platina in 2022 uit Zuid-Afrika komt.

Wereldwijde mijnproductie van platina in 2022

Land	Productie in tonnen
Zuid-Afrika	140
Rusland	20
Zimbabwe	15
Canada	6
Verenigde Staten	3,3
Andere landen	4,2
Totaal	188,5

 
De totale wereldwijde reserves aan metalen uit de platinagroep worden geschat op zo’n 70.000 ton, 90% hiervan bevindt zich in de aardkorst van Zuid-Afrika. Belangrijk om hierbij te melden is dat deze schatting gaat over de platinagroep (PGM) en niet platina zelf.
 

Waar wordt platina voor gebruikt

Het zilverwitte edelmetaal platina is voor chemici een favoriet katalysatormateriaal. Zo zit het bijvoorbeeld in autokatalysatoren die uitlaatgassen reinigen, dit is ook een reden van een toename van het aantal diefstallen van autokatalysatoren.
Naast de auto-industrie wordt platina ook gebruikt in de productie van groene waterstof via elektrolyse. Maar ook binnen de medische industrie speelt platina een essentiële rol, bijvoorbeeld bij de bestrijding van enkele vormen van kanker.
Tot slot is platina een buigzaam, kneedbaar edelmetaal dat bestand is tegen corrosie en oxidatie. Om die reden wordt het veel gebruikt in juwelen.

Ontwikkeling van de platinaprijs

Historisch gezien was platina meestal duurder dan goud. Momenteel is goud echter bijna twee keer zoveel waard, dat maakt platina historisch gezien relatief goedkoop. De laatste jaren schommelt de platinaprijs rond de $1.000 per troy ounce. De all-time high was in mei 2008, toen stond de platinaprijs op $2.100 per troy ounce.

Waar is de platinaprijs van afhankelijk

Platina is een edelmetaal dat wordt gebruikt in verschillende industrieën, waaronder de auto-, sieraden- en elektronica-industrie. De prijs van platina is afhankelijk van de marktvraag en -aanbod, evenals andere factoren zoals geopolitieke gebeurtenissen en economische omstandigheden.
De industriële vraag naar platina zorgt ervoor dat de prijs sterk reageert op de economische cyclus. In mindere economische tijden daalt bijvoorbeeld de vraag vanuit de autosector, waardoor ook de vraag naar platina afneemt.

Vraag naar platina

Uit cijfers van de World Platinum Ivestment Council (WPIC) blijkt dat de vraag naar platina is gedaald van 8,5 miljoen troy ounce in 2013 tot 7,7 miljoen troy ounce in 2020. Echter lag door de lockdowns de platinaproductie in 2020 onder de vraag, waardoor de prijzen zich na de coronadip in 2020 en 2021 snel herstelden.
Volgens het WPIC was er in 2021 een overaanbod van 1,2 miljoen ounce met een totale vraag van 7 miljoen ounce. De verwachting was dat het overaanbod in 2022 zou uitkomen op circa 974.000 troy ounces, echter is dit lastig te voorspelen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Rusland is namelijk goed voor ongeveer 10% van de wereldwijde platinavoorraad en het wegvallen hiervan zou een aanzienlijke impact kunnen hebben op de platinamarkt.
In de onderstaande afbeelding zijn de vraag- en aanbodcijfers van de platinamarkt te zien op basis van cijfers van het WPIC.
 

Fysiek platina kopen

Munten en baren worden tegen hogere prijzen verhandeld dan de actuele platina koers aangeeft (de spotprijs). Dit komt omdat er nog productiekosten boven op de grondstof waarde komen, maar ook het transport, premie van het munthuis en het winstmarge van de handelaar zijn factoren die doorberekend worden in de prijs. Daarnaast is de muntenproductie minder efficiënt dan de barenproductie, waardoor munten in verhouding net iets duurder zijn ten opzichte van baren.
Een nadeel bij baren is echter dat platina, net als zilver, gezien wordt als grondstof en om die reden zijn platina baren belast met 21% btw. Deze btw krijgt u bij een latere verkoop als particulier ook niet terug. Een alternatief is het kopen van btw-vrij platina in combinatie met opslag of het kopen van platina munten.
Een andere optie is het zakelijk kopen van platina baren. U kunt bij ons zakelijk platina kopen en de omzetbelasting verwerken in de administratie. Bij de verkoop van platina baren kunt u een factuur opstellen inclusief 21% btw.

Munten of baren

Net als bij goud en zilver, kunt u bij platina kiezen tussen munten en baren. Platina wordt echter, net als zilver, gezien als grondstof en om die reden zijn baren belast met 21% btw. Munten daarentegen worden verhandeld onder de margeregeling. De margeregeling houdt in dat er alleen btw is berekend over onze winstmarge. Wij werken met zeer lage winstmarges, in de praktijk komt dit neer op 1% aan btw.

Platina kopen als particulier

Wanneer u  wilt gaan beleggen in fysiek platina, heeft u de keuze uit munten en baren.
Zoals hierboven uitgelegd wordt platina gezien als grondstof. Baren zijn hierdoor belast met 21% btw, munten daarentegen worden verhandeld onder de margeregeling, net als bij zilveren munten. Hierdoor wordt er alleen btw geheven over de winstmarge van de handelaar wat aanzienlijk scheelt. De winstmarges binnen de edelmetaalsector variëren namelijk tussen de 1-5%.
Wanneer u dus als particulier wilt investeren in fysiek platina zijn de voordeligste keuzes beleggingsmunten of baren in combinatie met opslag. Hier zullen wij later in dit hoofdstuk dieper op ingaan.

De beste keuze

Bij een investering in fysiek platina raden wij altijd aan om de goedkoopste beleggingsmunt te kiezen. Wanneer u ze namelijk in de toekomst aan ons zou willen terug verkopen bieden wij 100% van de actuele platinakoers over het nettogewicht van het platina in de desbetreffende munt of baar.
De munten en baren die wij verkopen variëren van 1/10 troy ounce tot 1 troy ounce. Net als voor goud en zilver geldt dat platina munten van 1 troy ounce relatief voordeliger zijn ten opzichte van kleinere munten.
Platina munten van voorgaande jaargangen zijn de voordeligste keuze als u in platina wilt investeren. Deze munten kopen wij in bij particulieren, waardoor wij deze munten aanbieden tegen een scherpe prijs.

Verschil in prijs

Platina munten zijn relatief duur ten opzichte van de spotprijs. Platina munten worden immers velen malen minder verhandeld dan gouden of zilveren munten, en om die reden is het een veel kostbaarder proces voor munthuizen om platina munten te slaan ten opzichte van gouden of zilveren munten. Het onderlinge verschil in de prijzen zit hem in de premies van de munthuizen, transportkosten of de schaalvoordelen.
Munten van voorgaande jaren kunnen wij goedkoper aanbieden dan nieuw geslagen munten. Deze munten hebben wij ingekocht via Inkoop Edelmetaal, echter zijn wij hierbij wel afhankelijk van verkooporders. Deze munten kunnen wij goedkoper aanbieden doordat de productiekosten al betaald zijn bij een eerdere aankoop.

Prijsopbouw

De prijsopbouw van munten en baren bestaat uit de intrinsieke waarde van de munt- of baar, productiekosten, transportkosten, de winstmarge van de handelaar en eventueel 21% btw bij baren. Platina munten zijn, ten opzichte van gouden of zilveren munten, relatief duur. Dit komt omdat er veel minder platina munten worden geproduceerd ten opzichte van gouden of zilveren munten.
Persoonlijke aanbod.
 

Platina in combinatie met opslag

Tevens biedt The Silver Mountain ook platina baren aan in combinatie met opslag, dit gaat via Edelmetaal Beheer Nederland en uw platina ligt dan verzekerd, gealloceerd en veilig opgeslagen in Zurich in een douane-entrepot. Doordat deze edele metalen in Nederland met 21% btw worden belast is het niet interessant om baren in Nederland aan te kopen. Laat u deze baren echter opslaan in Zwitserland, dan gebeurt dat in een douane-entrepot en dan wordt het metaal niet geïmporteerd in Nederland. Zodoende bespaart u 21% btw op uw aankoopbedrag.

Zakelijk platina kopen

Platina baren worden verkocht met 21% btw. U kunt bij The Silver Mountain zakelijk platina kopen en de omzetbelasting verwerken in uw administratie. Wanneer u de baren weer aan ons verkoopt kunt u een factuur opstellen inclusief 21% btw.
 

Terugkoopgarantie

Via onze partner Inkoop Edelmetaal kunt u te allen tijde uw platina weer bij ons aanbieden. Wij bieden 100% van de actuele platinaprijs over het nettogewicht van uw platina.
Al onze prijzen worden iedere drie minuten aangepast aan de meest actuele platinakoers. Op onze website www.inkoopedelmetaal.nl kunt u op ieder moment van de dag onze biedprijzen zien. Wanneer u een verkooporder plaatst ligt de prijs vast en gaat het om een bindende overeenkomst. Het herroepingsrecht is hier niet van toepassing. Als de koers daalt of stijgt heeft dit verder geen invloed op de overeenkomst, de afgesproken prijs staat dus vast op het moment dat u de verkooporder plaatst.